Kategorie
Aktualności Bez kategorii

Il Viaggio – czerwiec 2023

Il Viaggio to nowa płyta założonego przeze mnie w 2019 roku konsortu renesansowych fletów poprzecznych La Viva Fiamma, występującego w składzie: Magdalena Pilch, Aleksandra Gajkowska-Swinarska, Justyna Wójcikowska, Agnieszka Gorajska, Radosław Orawski przy współpracy z Markiem Pilchem (pozytyw, regał, nagranie i montaż).

Płyta, wydana w czerwcu 2023 r. przez Ars Sonora, stanowi fonograficzny debiut zespołu i jest zapisem muzycznej podróży meandrującej w czasie i przestrzeni po transalpejskim szlaku wiodącym z północnych Włoch (Ferrara, Wenecja), poprzez kraje niemieckojęzyczne i Francję, aż do Londynu – w ciągu XVI wieku i w pierwszych latach XVII wieku.

Naszą muzyczną podróż kształtują utwory, które mogły być wykonywane na fletach lub na innych instrumentach w ciągu XVI wieku i na początku XVII wieku. Pośród nich znajdziemy zarówno czterogłosowe francuskie chansons, jak też pięciogłosowe włoskie madrygały, czterogłosowe pieśni z Manuskryptu Henryka VIII, oraz dwie solowe dyminucje instrumentalne oparte na pierwowzorach wokalnych. 

            W programie znalazły się również pierwsze czterogłosowe i pięciogłosowe opracowania pieśni luterańskich, pochodzące ze zbiorów Eyn geystlich Gesangk Buchleyn Johanna Waltera (I wydanie Wittenberga 1524) oraz Newe Deudsche Geistliche Gesenge Geoga Rhaua (Wittenberga 1544). Ich centralne usytuowanie wśród innych zarejestrowanych utworów koresponduje ze słynnym, pełnym ukrytych znaczeń obrazem Ambasadorowie (Die Gesandten) Hansa Holbeina Młodszego, który powstał w Londynie w 1533 roku jako portret dwóch francuskich dyplomatów przebywających wówczas na dworze Henryka VIII: Jeana de Dinteville’a i Georges’a de Selve’a. W środkowej części tego obrazu, pod lutnią, przedstawiony został umieszczony w otwartym futerale konsort fletów poprzecznych oraz tenorowa księga głosowa z Gesangk Buchleyn Waltera, otwarta na stronach z pieśniami Komm, heiliger Geist Herre Gott oraz Mensch wiltu leben seliglich, z których pierwsza została zarejestrowana na niniejszej płycie. 

            Muzykę stricte instrumentalną (choć bez dookreślonej instrumentacji, czyli do grania „con ogni sorte di stromenti” – jak często pisano w drukach muzycznych z przełomu XVI i XVII wieku) reprezentują dwie pary tańców (pawana i galiarda oraz almanda i saltarello) a także wielogłosowe canzony instrumentalne, w tym dwie skomponowane przez Girolama Frescobaldiego, przeznaczone już do grania z towarzyszeniem basso continuo, realizowanego  na pozytywie organowym. Dochodzimy w ten sposób do pewnej symbolicznej „granicy” czyli do muzyki baroku – cylindryczne, bezklapowe flety poprzeczne w tym okresie zaczynały już wychodzić z mody, a nowy rozdział w historii instrumentu, czyli jednoklapowy, trzyczęściowy, a potem czteroczęściowy flet barokowy miał rozpocząć swój „złoty wiek” w muzyce europejskiej około pół wieku później…   

Kategorie
Aktualności Bez kategorii

Seminarium dla instrumentów dętych drewnianych 12.04.2023 AM Łódź Solowy repertuar historyczny

Kategorie
Aktualności Bez kategorii

DNI OTWARTE AM ŁÓDŹ

Historyczne instrumenty dęte zapraszają potencjalnych kandytatów do Akademii Muzycznej w Łodzi 10 marca 2023:

FLET TRAVERSO (dr hab. Magdalena Pilch, prof. AM),

FLET PODŁUŻNY (dr hab. Marek Nahajowski, prof. AM)

OBÓJ BAROKOWY (mgr Rafael Przybyła)

10.00-10.45 audycja– mini koncert I w wykonaniu pedagogów i studentów z prezentacją dawnych instrumentów dętych, Sala 28

11.00-12.15 konsultacje – flet traverso, flet podłużny, obój barokowy, Sala 28

12.30-13.15 audycja– mini koncert II w wykonaniu pedagogów i studentów z prezentacją dawnych instrumentów dętych, Sala 28

13.15-14.00 konsultacje – flet traverso, flet podłużny, obój barokowy, Sala 28

14.30-16.00 konsultacje – flet traverso, flet podłużny, obój barokowy, Sala 17, 19

Zapraszamy również na indywidualne konsultacje w marcu i w kwietniu – można zgłaszać się poprzez konsultacje@amuz.lodz.pl albo umawiać się bezpośrednio u poszczególnych wykładowców (adresy mailowe na plakacie powyżej:). Ważna informacja: na studia pierwszego stopnia na flet traverso, flet podłużny i obój barokowy można zdawać egzaminy wstępne również na dowolnym współczesnym instrumencie dętym drewnianym (flet poprzeczny, obój, klarnet, saksofon, fagot…).

Kategorie
Aktualności Bez kategorii

Muzyczny Labirynt 22.02.2023

Muzyczny labirynt to pierwszy w historii łódzkiej uczelni projekt w całości poświęcony muzyce średniowiecznej. Nazwa nawiązuje do słów Johannesa de Grocheo, francuskiego teoretyka przełomu XIII i XIV wieku, który o ówczesnych estampidach – wirtuozowskich, instrumentalnych utworach solowych – pisał, że, chociaż przynależą raczej do sfery muzyki popularnej (musica vulgaris), w istocie stanowią one rodzaj dźwiękowego labiryntu, wymagającego szczególnej uwagi, tak od wykonawcy, jak i słuchacza. W analogiczny sposób wypowiadał się on także o twórczości wielogłosowej (musica mensurabilis), traktowanej jako rodzaj wyrafinowanej sztuki o charakterze intelektualnym, przeznaczonej dla odbiorców, potrafiących docenić skomplikowane sploty krzyżujących się głosów kontrapunktycznych.

Ideą programu jest zaprezentowanie obu rodzajów późnośredniowiecznych muzycznych labiryntów, a także zwrócenie uwagi na bogactwo brzmieniowe ówczesnych utworów instrumentalnych, zarówno jedno- jak i wielogłosowych. Wykonywane kompozycje zostały zaczerpnięte z dwóch źródeł. Pierwszym z nich jest XIV‑wieczny włoski manuskrypt, przechowywany obecnie w Londynie (BL 29987), zawierający, oprócz licznych kompozycji wielogłosowych, kilkanaście rozbudowanych, wirtuozowskich estampid, przeznaczonych na instrument solo, oraz równie skomplikowanych, bogato ornamentowanych tańców. Drugie źródło stanowi tak zwany manuskrypt praski (CZ-Pu XI E 9), powstały w pierwszych latach XV wieku i zawierający instrumentalne aranżacje wielogłosowych pieśni kompozytorów francuskich i włoskich okresu Ars Nova. Koncertowi towarzyszyć będą krótkie wykłady poświęcone ikonografii muzycznej średniowiecza oraz interpretacji polifonii XIV i początku XV wieku.

HARMONOGRAM
16.30-17.15 – WYKŁAD

Musica sine littera – o interpretacji repertuaru instrumentalnego epoki Ars Nova
dr hab. Marek Nahajowski, prof. AM

17.15-18.00 – WYKŁAD

Instrumenty muzyczne w ikonografii średniowiecznej. Omówienie wybranych motywów
mgr Patryk Jadczak | Instytut Historii Sztuki UŁ

18.30 – KONCERT

wykonawcy:

  • Marek Nahajowski, Magdalena Pilch – flety średniowieczne
  • Judyta Tupczyńska – fidel
  • Henryk Kasperczak – lutnia średniowieczna
  • Jarosław Kopeć – instrumenty perkusyjne

program:

  • Anonim – Saltarello nr 1
  • Anonim – Lamento di Tristano
  • Anonim – Esperance qui en mon cuer
  • Anonim – Soy liés
  • Anonim – Je porte amaiblement
  • Francesco Landini – Poche partier
  • Anonim – In Pro
  • Anonim – Salterello 3
  • Anonim / Petrus de Vigilys – Je languis
  • Anonim – Ja falli
  • Petrus des Molins – Di Molen van Pariis / Amis tout dous vis’
  • Guillaume de Machaut – Se vous n’estes
  • Anonim – Sansserre
  • Anonim – Tre Fontane
  • Anonim – Sans joye avoir
  • Anonim – Soy tart tempre
  • Anonim – Talent mes pris
  • Anonim – Trotto

Der Kanzler Codex Manese (1300-1340)

Kategorie
Aktualności

Musica Expert 15.02.2023

Seminarium metodyczne dla nauczycieli 14-15 lutego 2023 r.

Wykład i ćwiczenia praktyczne z perspektywy flecistki „historycznej”, której nieobce jest też nauczanie na flecie współczesnym:

Jak interpretować muzykę dawną z uczniami szkół muzycznych I i II stopnia grającymi na współczesnych instrumentach dętych? Teoretyczno-praktyczny przewodnik dla uczniów i nauczycieli.  

Kategorie
Aktualności Bez kategorii

TRAVERSJADA 13.12.2022 ŁÓDŹ

9.45 Rozpoczęcie sesji, powitanie uczestników

10.00 -10.45 dr hab. Magdalena Pilch, prof. AM Łódź, wykład Flet traverso – nie tylko barok!!! Historyczne flety poprzeczne między średniowieczem i romantyzmem

11.00-11.30 dr Karolina Zych, AM Poznań, wykład Tworzenie własnych kadencji solowych w kontekście szkół fletowych (i nie tylko) z XVIII wieku

11.30-13.00 dr Karolina Zych – zajęcia praktyczne

13.00-14.00 PRZERWA

14.00-14.30 dr Maja Miro, AM Gdańsk Lęk przed pustką. Jak wykorzystać historyczny repertuar fletowy do uczenia się improwizacji?

14.30-16.00 dr Maja Miro – zajęcia praktyczne

16.00-18.00 PRZERWA

18.15. Koncert EN TRIO

Maja Miro, Magdalena Pilch, Karolina Zych -historyczne flety poprzeczne

Kategorie
Aktualności Bez kategorii

III Festiwal Usłyszeć Architekturę 24-25.09.2022

Trzecia edycja festiwalu odbywającego się w pięknym barokowym Pałacu Bielińskich w Otwocku Wielkim, zatytułowana In Modo Italiano i poświęcona muzyce baroku włoskiego i niemieckiego, inspirowanego muzyką włoską.

https://www.arschori.art.pl/uslyszec-architekture-3

Kategorie
Aktualności

Les Philidors

Nowa płyta – nagrywana w październiku 2021 w Sali Balowej AM w Łodzi przez Ars Sonora już jest gotowa:))) Nagrana na kopii trzyczęściowego fletu J. Hotteterre’a, zbudowanej przez Rudolfa Tutza Seniora w 2010 roku w tzw. niskim stroju francuskim a1=392 Hz. A na płycie samo piękno, czyli fletowe suity trzech kompozytorów z muzycznej „dynastii” Philidorów:

Anne Danican Philidor 3 Suites [Premier Livre de Pieces pour la flute traversiere, flute a bec, violons et haut-bois, avec la basse continuë, Paryż 1712]

François Danican Philidor Suite en e si mi [Pieces pour la Flute Traversiere qui peuvent aussi se jouer sur le violon, Paryż 1716]

Pierre Danican Philidor Quatriéme Suitte [Premier Œuvre contenant III. Suittes a II Flûtes Traversieres seules avec III. Autres Suittes Dessus et Basse pour les Hautbois, Flûtes, Violons etc., Paryż 1717]

Pierre Danican Philidor Douxiéme Suitte [Troisiéme Œuvre. Contenant une Suitte a deux Flûtes-Traversieres seules, et une autre Suitte Dessus&Basse, Pour Les Hautbois, Flûtes, Violons etc. Avec une Reduction de la Chaße, Paryż 1718]

Kategorie
Bez kategorii Praktyka wykonawcza

Gra inégal i inne osobliwości rytmiczne w muzyce dojrzałego baroku

Jednym z podstawowych problemów we współczesnym wykonawstwie tzw. muzyki dawnej są rozbieżności pomiędzy zapisem nutowym i właściwym sposobem jego wykonania.

Kompozytorzy minionych epok pisali z myślą o współczesnych im muzykach, poruszających się w określonej tradycji wykonawczej, dysponujących określonym instrumentarium i odpowiednią do niego techniką gry. 

Niektóre elementy gry, takie jak: ornamentacja, artykulacja, dynamiczne kształtowanie dźwięków, realizacja rytmu nie musiały być dokładnie rozpisywane, bo wykształcony w danej epoce muzyk wiedział, jak należy te elementy realizować.

Ten problem, mocno akcentowany w „kultowej” już dzisiaj książce Muzyka mową dźwięków N. Harnoncourta, polega na tym, że w pewnym momencie tradycja wykonawcza została przerwana, a zapis nutowy od kilku stuleci pozostał właściwie ten sam. 

Współcześnie wykształcony muzyk począwszy od szkoły muzycznej I stopnia zazwyczaj wychowywany jest w przekonaniu, że podstawową cnotą jest dokładna w 100% realizacja zapisu nutowego – przede wszystkim w zakresie wysokości dźwięku i rytmu.

Reszta, czyli artykulacja, dynamika i agogika jest zwykle też starannie rozpisana – przez wydawcę lub przez pedagoga – i należy zadbać tylko o to, żeby te oznaczenia dokładnie zrealizować. 

Ileż to razy podczas lekcji gry na różnych instrumentach pada sformułowanie: „graj równo”, co oznacza: „realizuj z matematyczną dokładnością zapis rytmiczny”.

To wszystko do pewnego stopnia jest słuszne i pożyteczne. Jednak w momencie, gdy zaczynamy wykonywać muzykę minionych epok, ścisłe przestrzeganie tych szkolnych reguł staje się swego rodzaju pułapką.

Przy okazji tego wpisu chciałabym zatem przedstawić przynajmniej w ogólnym zarysie najważniejsze rytmiczne rozbieżności pomiędzy zapisem nutowym i jego realizacją w muzyce baroku na przykładzie wybranych utworów z literatury fletowej.

Kategorie
Praktyka wykonawcza

Kadencje solowe i podwójne w muzyce XVIII wieku w świetle traktatów J. J. Quantza i J. G. Tromlitza

Kadencje fletowe w muzyce XVIII wieku w świetle traktatu Quantza

Tematem tego wpisu jest kadencja, rozumiana według definicji Quantza jako:

…swobodny ozdobnik, wykonywany przez głos koncertujący pod koniec utworu, na przedostatniej nucie głosu podstawowego, to znaczy na piątym stopniu tonacji utworu, według swobodnego zamysłu i upodobania wykonawcy.[1]

Taka kadencja rozpoczynała się zwykle od tonicznego akordu kwartowo-sekstowego (akord toniczny w drugim przewrocie, czyli oparty na kwincie), a na jej końcu pojawiała się dominanta lub dominanta septymowa z trylem, po czym następowało rozwiązanie na tonikę. Miejsce rozpoczęcia kadencji było często (ale nie zawsze) oznaczone fermatą. Instrumenty akompaniujące w tym czasie milczały.